Мардумони Осиёи Миёна ва Осиёи Ҷанубӣ дар гузашта тавассути Роҳи қадимии Абрешим муттаҳид буда, ғайр аз наздикии ҷуғрофӣ, ин ду минтақа таърихи муштарак, фарҳанги ғанӣ ва робитаҳои тамаддунӣ доранд. Осиёи Марказӣ ва Осиёи Ҷанубӣ якҷоя қисми муҳими Авруосиёро ташкил медиҳанд. Аз диди ҷуғрофишиноси бритониёии асри XIX Ҳ. Макиндер минтақаи Авруосиё “қалби таърих” маҳсуб ёфта, ҳар касе, ки онро идора мекунад, ҷаҳонро идора мекунад. Аз нигоҳи ҷуғрофӣ, ин қитъа меҳвари Авруосиёро ташкил медиҳад, ки дар он марзҳои стратегии Осиёи Марказӣ, Чин, Афғонистон ва Ҳинду Покистон бо ҳам мепайванданд. Мувофиқи тақсиму таснифоти ҷуғрофии Созмони Милали Муттаҳид минтақаи Осиёи Ҷанубӣ иборат аз Афғонистон, Бангладеш, Бутан, Ҳиндустон, Молдив, Непал, Покистон ва Шри-Ланка мебошад. Қобили зикр аст, ки дар байни кишварҳои Осиёи Ҷанубӣ Афғонистон, Покистон ва Ҳиндустон аз ҷиҳати наздикии ҷуғрофӣ ва муносибатҳои дипломатии бо Осиёи Марказӣ муносибатҳои наздик доранд.
Таърихан, аҳли башар пайваста дар ҷустуҷӯи озодиву истиқлол ва эҳтироми инсон мебошад, ки он борҳо дар мероси гаронбаҳои башарият ба таври кулли таҷуссум ёфтааст.
Ба андешаи бостоншиноси тоҷик Пӯлотов Абдураҳмон маҳз дар шароити бархурди тамаддунҳо, мухолифати андешаҳо доир ба тақдири башарият ва ҳифзи арзиҳои умуминсонӣ, ки ояндаи дурахшони башариятро зери суол мемонад, қабули “Устувонаи Куруш: Эъломияи ибтидоии ҳуқуқи башар ва гуногунрангии фарҳангӣ” ҳамчун як рамзи ҷаҳонии озодӣ ва ҳамзистии фарҳангҳо муҳим арзёбӣ мегардад. Қатъномаи мазкур на танҳо як санади рамзӣ, балки як паймони маънавӣ миёни гузашта ва имрӯз аст: он нишон медиҳад, ки мероси бостонӣ метавонад барои ҷомеаи муосир паёми умед ва ҳамдигарфаҳмӣ оварад.
Ҳамин тариқ, бо доштани муштаракоти забону адаб, ҳунару робитаҳо миёни ин кишварҳо ба таври хубу ҳасана рушд ёфта, лоиҳаву барномаҳои гуногун дар мубодилаи иқтидори фаровони табиӣ ва ташаббусҳои созандаи худ дар ҳалли масоили гуногуни ҷаҳон нақши стратегӣ мебозанд. Дар ин зимн, Тоҷикистон аз мамлакатҳоест, ки бо Покистон пайванди ҷуғрофии наздик дошта, муносиботи дипломатӣ байни ҳар ду давлат аз 6 июни 1992 барқарор гардиданд.
Соли 1993 Сафорати Ҷумҳурии Исломии Покистон дар Душанбе боз гардида, фаъолияти он аз ибтидои 1994 оғоз шуд. Мавриди ёдоварист, ки дар даҳ соли охир табодули тиҷоратии ҳар ду мамлакат то 100 миллион доллари амрикоӣ расидааст ва тарафҳо талош доранд, то онро афзоиш дода, ба 500 миллион доллар расонанд.
Яке аз дигар самтҳое, ки Тоҷикистон ва Покистонро бо ҳам наздик месозад, ин амалисозии лоиҳаи CASA-1000 мебошад, ки ҳамоҳангсозии асосии он Тоҷикистон, Қирғизистон, Афғонистон ва Покистон мебошанд. Бояд гуфт, ки мақсаду ҳадафи асосии лоиҳаи CASA-1000 тавлид ва интиқоли барқи обӣ аз Осиёи Марказӣ ба Осиёи Ҷанубӣ мебошад. Бо амалисозии ин лоиҳа Покистон 1300 мегаватт барқ дарёфт менамояд, ки бо ин васила равобити минтақавиро боз ҳам бештару хубтар тақвият мебахшад.
Мавриди зикр аст, ки Љамъияти дўстї ва равобити фарњангии Тољикистон бо кишварњои хориљї њамчун ташвиќкунандаи сиёсати хориљиву дохилии давлат дар масъалаи муносиботи байналмилалї, дўстии халќњо ва равобити фарњангии байни онњо кори худро дар самти иљрои вазифањои оинномавї, пешрафти фаъолияти љамъиятњои дўстии дар доираи он амалкунанда, ќавитар гардонидани иртибот бо иттињодияњо ва марказњои миллию фарњангии аќаллиятњои миллї, густариши њамкорї бо сафоратњо, ташкилотњои байналмилалии муќими кишвар, шарикон, инчунин сафоратњои Тољикистон таъсис ёфта ба роҳ мондааст. Маќсаду мароми он тарѓиб ва тањкими дўстї, фарњанг, маданият ва расму оини миллатњои дигари маскуни Тољикистон ва тарѓиби таърихи фарњанги кишвар дар хориљ буда, дар доираи арзишњои миллию фарњангї ва дипломатияи мардумї фаъолиятҳояшро тавсеа мебахшад.
Дар ин зимн, санаи 23-уми декабри соли 2025 нигорандаи сатрҳо бо даъвати Ҷамъияти дўстї ва равобити фарњангии Тољикистон бо кишварњои хориљї дар мулоқоти ҳайати меҳмонони покистонӣ иштирок дошта, ибрози андеша намуд. Меҳмонон аз ташаббусҳои ҷаҳонии Тоҷикистон, ба хусус сулҳу созандагӣ, барномаҳои саноативу саёҳативу соҳибкорӣ ва меҳмондории самимии тоҷикон изҳори андеша намуда, муштаракоти забону адабу фарҳангро аз муҳимтарин пули иртиботӣ миёни ҳам шумориданд.
Ҳамин тавр, ҳафтаи фарҳангӣ бо барномаҳои рангоранг ва ҷолиби фарҳангӣ аз ҷониби Институти миллии мероси мардумӣ ва анъанавӣ (Лок Вирса) бо ҳамкории Шӯрои миллии санъати Покистон (PNCA) ва Вазорати мероси миллӣ ва фарҳанг ташкил гардидааст. Барномаи мазкур мероси ғании бадеӣ ва фарҳангии Тоҷикистонро хубтар муаррифӣ намуда, робитаҳои амиқи таърихӣ, фарҳангӣ ва тамаддуниро байни Покистон ва Тоҷикистон тақвият мебахшад.
Макони баргузории ҳафтаи фарҳангӣ дар Осорхонаи меросӣ мебошад, ки бо номи Осорхонаи Лок Вирса низ маъруф буда, ҷойгоҳи таърих ва фарҳанг аст, ки дар теппаҳои зебонманзари боғи машҳури Шакарпариани Исломобод, Покистон ҷойгир аст. Осорхона соли 1974 кушода шуд ва соли 2002 пас аз Фармони мақоми ҳуқуқии Лок Вирса, соли 2002, ба як муассисаи мустақил табдил ёфт.Он аз якчанд бино ва як осорхонаи беруна иборат аст, ки метавонад то 3000 меҳмонро дар бар гирад, ки фарҳангҳои зиндаи Покистонро муаррифӣ мекунанд.
Фарҳандӯстону таърихнигорон таъкид мекунанд, ки ташаббусҳои фарҳангӣ ба монанди Ҳафтаи фарҳангӣ ҳамчун як платформаи муассир ва пойдор барои пешбурди робитаҳои байни одамон, эҳтироми мутақобила ва фаҳми амиқтари фарҳангӣ миёни кишварҳо хизмат мекунанд.
