Австрия аз замони раъйпурсии соли 1978, вақте ки аксарияти шаҳрвандони кишвар зидди нерӯгоҳҳои барқи атомӣ овоз доданд, аз он вақт бемайлон ба сӯи 100% энергияи сабз ҳаракат мекунад. Имрӯз Австрия 77% энергияи худро аз манбаъҳои барқароршаванда ва танҳо 23% аз сӯзишвории истихроҷшаванда мегирад. Суръати инкишофи энергияи баркароршаванда дар Австрия таъсирбахш аст. Масалан, дар соли 2000-ум бо кӯмаки турбинаҳои бодӣ дар ҷумҳурӣ 77 МВт ва дар соли 2020 аллакай 6900 МВт тавлид шуда буд.
Ҳамин тариқ, дар даҳсолаҳои наздик Австрия метавонад аз сӯзишвории истихроҷшуда комилан даст кашад ва ба энергияи тоза гузарад. Эҳтимол, Австрия аввалин кишваре хоҳад буд, ки метавонад аз технологияҳои кӯҳнашудаи тавлидоти зараровар комилан даст кашад.
Австрия ба гардиши куллии сиёсати энергетикӣ ва экологии давлат омода шуда ҳанӯз дар давраи канслер Кристиан Керн, шурӯъ гардида буд. Нақшаҳои аввалини азнавташкилдиҳӣ аллакай эълон шудаанд.
Дар он вақт Канслери федералӣ Кристиан Керн нияти хукуматро барои ба давлати идеалии «сабз» табдил додани Австрия эълон кард. Аллакай лоиҳаи қонун омода карда шуд, ки ба шарофати он даҳҳо миллиард евро ба энергияи алтернативӣ ҷалб карда шуданд.
Қарор буд, ки барои сармоягузорон шароити содиқи қонунгузорӣ омода карда шавад. Интизор мерафт, ки имкони ҷалби беш аз 40 миллиард евро сармояи хусусӣ пайдо шавад.
Тибқи нақшаҳои ҳукумат, ин маблағ барои бунёди нерӯгоҳҳои обӣ, шамол ва офтобӣ, рушди фанновариҳои каммасраф ва навсозии зерсохтор масраф мешавад.
Ба гуфтаи Керн, тасмим дар бораи мубориза бо энержӣ ба далели кори бесамаронаи ҳукумати қаблӣ дар ин самт ба вуҷуд омадааст. Ба гуфтаи ӯ, мансабдорон бештар ба амалӣ кардани лоиҳаҳои гаронбаҳо машғул буданд, на ба кӯмаки воқеӣ ба рушди инноватсионӣ.
Дар доираи таҷдиди сохтори энергетикӣ то соли 2020 таъсиси даҳҳо ҳазор ҷойҳои нави корӣ дар назар гирифта шуда буд. Шояд ҳатто ҷалби муҳоҷирони корӣ аз кишварҳои Аврупои Шарқиро зарур мешумориданд.
Дар давраи конслерии Себистиян Куртз якчанд қадам дар ин самт бардошта шуд Ӯ таъкид карда буд, ки: «Мо воқеан метавонем ба ояндаи сабз барои Аврупо ноил гардем ва тиҷорати он дар ин саҳми калон хоҳад гузошт. Дар Австрия хукумати мо максадхои хеле калон гузоштааст. Мо мехоҳем то соли 2024 ба бетарафии CO2 ноил шавем".
Себастян Курз дар Форуми ҷаҳонии иқтисодӣ дар Давос гуфта буд, Австрия дар даҳ соли оянда комилан ба энергияи таҷдидшаванда мегузарад:
"То соли 2030 мо ба яке аз кишварҳои камшуморе хоҳем расид, ки 100% нерӯи барқро аз энергияи таҷдидшаванда, дар ҳоле ки бидуни истифодаи нерӯи ҳастаӣ мегиранд".
Ба гуфтаи ӯ, дар ҳоли ҳозир Австрия дар ҷустуҷӯи манбаъҳои нави энергия аст. Дар баробари ин вай бовар кунонд, ки дар мамлакат тадкикоти илмии оид ба гидроген давом дорад, зеро гидрогени «сабз» манбаи умедбахши энергия мебошад».
«Мо мехоҳем аз манбаъҳои барқароршавандаи энергия истифода барем. Ва дар ин ҷо мо ба гидроген шартгузорӣ мекунем ва мо барои хамкории худ имкониятхои зиёдеро мебинем, таъкид карда буд.
Дар аввалӣ моҳи октябр, ҳукумати Австрия ҷорӣ кардани андози нави карбонро аз 1 июли соли 2022 эълон кард - австриягиҳо бояд барои ҳар як тонна партовҳои CO2 тавлидшуда 30 евро пардохт кунанд ва ин рақам дар соли 2025 то 55 евро афзоиш хоҳад ёфт.
Ҳамин тариқ, ҳукумат то соли 2025 ба маблағи 5 миллиард еврои иловагӣ тарҳҳои андозро интизор аст. Ҳамзамон, ҳар як сокини Австрия баргардонидани солонаи ин андозро дар шакли “бонуси иқлимӣ”, ки маблағи дақиқи он муайян карда мешавад, аз рӯи ҷои истикомат мегирад. Тибқи ҳисобҳои пешакӣ, як оилаи иборат аз ду калонсол ва ду кӯдаки муқими Вена метавонад ба маблағи 300 евро ҷубронпулӣ интизор шавад.
Ҳадафи асосии ин тадбир ҳавасманд кардани аҳолӣ ба интихоби навъҳои аз ҷиҳати экологӣ тозаи нақлиёт ва гармидиҳӣ мебошад. Дар пайи интихоботи пеш аз муҳлат дар Австрия дар тирамоҳи соли 2019 дар ҳайати Ҳизби халқии консервативӣ ҳукумати эътилофӣ ташкил карда шуд. Инчунин ҳизби Сабзҳои чапи либерал хамчун шарики хурд яке аз лоиҳаҳои асосӣ, ки дар он бо вуҷуди тафовути назарраси мавқеъҳои сиёсӣ намояндагони ҳарду ҳизби ҳукмрон ширкат доштанд, ислоҳоти васеъмиқёси андоз мебошад, ки системаи ягонаи «бонусҳои иқлимӣ» ҷузъи он гардид.
Азбаски истеъфои Себистян Куртс чанде қабл аз тасвиби буҷаи соли 2022 сурат гирифт, Ҳизби “Сабзҳо” аз тахриби қонуни андози сабз метарсиданд, аммо канслери нав (инчунин намояндаи Ҳизби Халқӣ) аввал итминон дод, ки роҳи ҳукумат дар самти энергияи сабз идома хоҳад ёфт. Ҷорӣ кардани андози карбон як амалияест, ки вақтҳои охир маъруфияти бештар пайдо мекунад. Бо ин тадбир, истеъмолкунандагони сӯзишвории карбон уҳдадор мешаванд, ки зарари ба иқлимро, ки аз партоби CO2 ба атмосфера расонидааст, пардохт кунанд.
Ин аз як тараф, имкон медиҳад, ки аз ҳисоби даромадҳои иловагии андоз хароҷот барои ноил шудан ба ҳадафҳои партовҳо хеле кам карда шавад. Илова бар ин, ин амалия огоҳии ҷомеаро дар бораи рӯзномаи иқлим баланд мебардорад. Ниҳоят, энергияи тоза ҳам барои тиҷорат ва ҳам барои истеъмолкунандагон аз ҷиҳати иқтисодӣ ҷолибтар мегардад.
Бо вуҷуди ҳаммаи он мушкилотҳое, ки дар ҳоли ҳозир вобаста ба тағйирёбии иқлим дар ҷаҳон ва умумуан дар минтақаи Аврупо сурат мегирад, бисёр ҳам нигаронкунанда аст. Ҷомеаи ҷаҳонӣ дар ин самт барномаҳои мукаммалеро ба роҳ монда, дар пайи ҳаллӣ ин мушкилот саъй намуда истодаанд. Саҳми ҷумҳурии Авсрия дар самти гузариши пурра ба манбаъҳои алтернативии энергияи сабз назаррас буда, стратегияи пешгирифтаи он имкон медиҳад, то як андоза партовҳои CO2 ба сайёра коҳиш дода, бехатарии иқлими Австрия ва Минтақаи Иттиҳоди Аврупоро таъмин намояд. Ва ин иқдоми Ҷумҳурии Австрия барои бештаре аз кишварҳои олам нумунаи ибрат мегардад.
Сарчашмаҳои истифодашуда
Ашуров Маъруф
ходими хурди илмии
шуъбаи Аврупо ва Амрико
