«Мо суннату анъанаҳои неки гузаштагонамон ва арзишҳои волои таъриху фарҳанги миллатамонро танҳо бо мақсади парваридани ҳисси худшиносиву худогоҳӣ дар қалбҳои мардум ва наслҳои оянда гиромӣ медорем».

                                                                                                     Эмомалӣ Раҳмон

         4-уми декабри соли 2024 дар ҷаласаи 19-уми Кумитаи байнидавлатии ҳифзи мероси фарҳанги ғайримоддии ЮНЕСКО, ки дар шаҳри Асунсёни Ҷумҳурии Парагвай баргузор гардид, бо ташаббуси муштараки Тоҷикистону Эрон ҷашни бостонии Меҳргон ба Феҳристи мероси фарҳанги ғайримоддии башарият ворид шуд. Ин рӯйдоди фараҳбахш Меҳргонро пас аз Наврӯз ва Сада ба сеюмин ҷашни миллии тоҷикон табдил дод, ки бо номи аслии худ сабти ҷаҳонӣ меёбад.

         Тибқи Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 5 августи соли 2009, №583, ин ҷашни куҳан ҳамасола дар якшанбеи сеюми моҳи октябр дар саросари кишвар бо шукӯҳу шаҳомат таҷлил мегардад.

Меҳргон - таҷассуми заҳмати деҳқон ва шукргузорӣ аз неъматҳои табиат

         Дар таърихи пурғановати халқи тоҷик Меҳргон пас аз Наврӯз яке аз бузургтарин ҷашнҳо маҳсуб меёбад. Он таҷассумгари меҳнат, ваҳдат ва эҳтиром ба табиат буда, аз ниёгони ориёитабор ба мо расидааст. Меҳргон ифодагари фасли зарифу зарини тирамоҳ аст - фасли ҷамъоварии ҳосил ва шукргузорӣ аз ризқу рӯзии замин.

         Донишмандон менависанд, ки суғдиён ҳангоми таҷлили Меҳргон оташи муқаддас меафрӯхтанд ва дастархони идона бо ҳафт навъи меваи хос ва гандум - рамзи фаровонӣ ва ҳаёт- меоростанд. Дар замони қадим деҳқонон ба пешвози Меҳргон ҳашар мекарданд, либоси тоза мепӯшиданд, суруд мехонданду шодӣ менамуданд. Шоирону ҳофизон аз ин ҷашни фархунда илҳом гирифта, осори гаронбаҳо эҷод мекарданд.

         Ҳанӯз дар давраи Сомониён Меҳргон бо шукӯҳу шаҳомат таҷлил мегардид. Шоири бузург Рӯдакӣ шоҳи Сомониёнро бо ин ҷашни муборак чунин табрик гуфтааст:

Малико, ҷашни Меҳргон омад,

Ҷашни шоҳону хусравон омад!

Хаз ба ҷойи мулҳаму хиргоҳ,

Ба дили боғу бӯстон омад.

         Ин байтҳо шаҳодати онанд, ки Меҳргон на танҳо ҷашни кишту кор, балки рамзи шодию фароғат, дӯстиву меҳр ва қадршиносии заҳмати мардум буд.

Эҳёи анъанаҳо - эҳёи ҳувият ва ваҳдати миллӣ

         Бо бадастории истиқлолияти давлатӣ, арзишҳои фарҳангии тоҷикон, аз ҷумла ҷашнҳои миллӣ, аз нав эҳё гардиданд. Имрӯз Меҳргон ҳамчун ҷашни давлатӣ дар саросари ҷумҳурӣ бо намоишҳои маҳсулоти кишоварзӣ, мусобиқаҳои варзишӣ, барномаҳои фарҳангӣ ва ярмаркаҳои идона таҷлил мешавад.

         Эҳёи чунин ҷашнҳо барои ҷомеаи тоҷик танҳо як рукни фарҳангӣ нест - он омили муҳими таҳкими худшиносии миллӣ, ифтихори ватандорӣ ва ваҳдати ҷомеа мебошад. Зеро ҷашнҳои миллӣ одамонро ба ҳам меоранд, робитаи наслҳоро устувор мегардонанд ва эҳсоси масъулиятро нисбат ба Ватан тақвият мебахшанд.

         Тавассути таҷлили идҳои мардумӣ насли ҷавон бо таъриху суннатҳои бостонӣ шинос мегардад, ба меҳнати ҳалол арҷ мегузорад ва муҳаббат ба табиат, замин ва кишвари хешро дар қалб парвариш медиҳад.

 Мероси ниёгон - чароғи роҳ барои наслҳои оянда

         Эҳёи ҷашнҳои миллӣ мисли Меҳргон, Сада, Тиргон ва Наврӯз на танҳо рамзи ифтихори миллист, балки воситаи зинда нигоҳ доштани суннатҳои фарҳангӣ ва арзишҳои маънавӣ мебошад. Ин ҷашнҳо мардумро ба ҳам меоранд, муҳити меҳру муҳаббатро густариш медиҳанд ва фазои суботу оромиро дар ҷомеа таҳким мебахшанд.

         Бо таъкиди Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, эҳёи анъанаҳои миллӣ яке аз роҳҳои муҳими пос доштани фарҳанг ва таҳкими худогоҳии миллӣ мебошад. Зеро миллате, ки гузашта ва фарҳанги худро мешиносад, ояндаи худро низ бо ифтихор месозад.

         Меҳргон - ин на танҳо ҷашни фаровонӣ ва зебоии табиат, балки рамзи меҳнат, дӯстӣ ва шукргузорӣ аз неъматҳои зиндагӣ аст. Он анъанаи зиндаи ниёгон, ойинаи ҳуввияти тоҷикӣ ва мактаби худшиносиву ватандӯстист.

         Пас, ҳар боре ки субҳи тирамоҳии Меҳргон фаро мерасад, бояд бо ифтихор бигӯем:

         Тоҷикистон - сарзамини Меҳр ва Наврӯз аст, ки ҷашнҳояш мисли мардумонаш пур аз нур, меҳру зиндагист.

Сафаргул Давлиёрова,

номзади илмҳои фалсафа,

ходими пешбари илмии шуъбаи ИДМ-и

Институти омӯзиши масъалаҳои

давлатҳои Осиё ва Аврупои

Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон