Шветсия яке аз кишварҳои Скандинавия буда, ки дар қисми шимолии Аврупо ҷойгир аст. Ин сеюмин кишвари калонтарин дар Иттиҳоди Аврупо аз рӯи масоҳати замин бо тақрибан 10 миллион аҳолӣ мебошад. Шветсия бо Норвегия ва Финландия ҳамсарҳад аст. Он инчунин ба Дания тавассути пули нақб дар гулӯгоҳи Оресунд пайваст аст. Манзараи Шветсия гуногун буда, дар шимол ва ғарб кӯҳҳо, дар минтақаҳои марказӣ ва шарқӣ ҷангалҳо ва дар шарқ ва ҷануб соҳили дароз доранд. Кишвар иқлими субарктикӣ дорад, ки зимистонаш сард ва тобистонаш мулоим аст.

Аҳолии Шветсия тақрибан 10,3 миллион нафарро ташкил медиҳад. Бузургтарин шаҳр Стокголм пойтахти ин кишвар мебошад. Забони расмӣ шведӣ аст, аммо забони англисӣ ҳамчун забони дуюм васеъ истифода мешавад. Аксарияти аҳолӣ шведҳо мебошанд, аммо шумораи зиёди финҳо, сомиҳо ва дигар гурӯҳҳои этникӣ низ мавҷуданд.

Шветсия бо сиёсати пешқадами иҷтимоӣ ва уҳдадориаш ба баробарии гендерӣ маъруф аст. Мамлакат хеле пуриқтидор буда, сатҳи баланди некуаҳволӣ дорад, ки ба шаҳрвандони худ нигаҳдории тандурустӣ, маориф ва дигар хизматҳои иҷтимоиро ба пуррагӣ мерасонад. Иқтисодиёти Шветсия хеле рушд кардааст ва дар содирот, махсусан дар соҳаи муҳандисӣ, технология ва телекоммуникатсия бартарӣ дорад. Фарҳанги Шветсия бо таваҷҷуҳ ба соддагӣ, минимализм ва зебоии табиӣ машҳур аст. Мамлакат дорои анъанаи қавии тарроҳӣ ва меъморӣ мебошад, ки бо намунаҳои бисёр барҷаста ба монанди мебели IKEA ва мошинҳои Volvo машҳур мебошад. Шветсиягиҳо инчунин бо муҳаббати худ ба табиат ва гирду атрофи хонаву бино маълуманд.

Шакли давлатдории Шветсия монархияи конститутсионӣ мебошад, ки таҳти роҳбарии шоҳ Карл XVI Густаф мебошад. Дар кишвар демократияи парлумонӣ амал мекунад, ки парлумони якпалатагӣ бо номи “Риксдаг” маъруф аст. Сарвазир сардори ҳукумат аст ва аз ҷониби парлумон таъйин карда мешавад. Шветсия ба 21 музофот тақсим шудааст, ки ҳар яки онҳо шӯрои интихобшудаи худро доранд. Ин кишвар, чунон ки зикраш рафт, дорои иқтисодиёти хеле пешрафта аст ва бо давлати пурқуввати некӯаҳволии худ ва уҳдадориҳои баробарии иҷтимоӣ маъруф аст. Кишвар иқтисоди омехта дорад, ки дар он ҳам бахши хусусӣ ва ҳам бахши давлатӣ нақши муҳим доранд. Дар иқтисоди Шветсия содирот, махсусан дар соҳаҳои муҳандисӣ, технология ва телекоммуникатсия бартарӣ дорад. Соҳаҳои асосии саноат мошинсозӣ, дорусозӣ ва технологияҳои иттилоотиро дар бар мегиранд.

Шветсия як макони машҳури сайёҳӣ аст. Ба мавзеъҳои машҳури сайёҳӣ шаҳраки асримиёнагӣ Висби дар ҷазираи Готланд, осоишгоҳҳои лижаронии Аре ва Сален ва архипелаги Стокголм дохил мешаванд. Кишвар инчунин бо осорхонаҳо, галереяҳои санъат ва чорабиниҳои фарҳангии худ, аз қабили Фестивали филми Стокҳолм ва Намоишгоҳи китоби Гетеборг машҳур аст. Он бо мероси ғании фарҳангии худ ва уҳдадориҳои тӯлонӣ ба дипломатия ва ҳамкориҳои байналмилалӣ машҳур аст. Шветсия дорои як саҳнаи пурқуввати санъат ва адаб аст, ки якчанд барандагони ҷоизаи Нобел дар адабиёт ба монанди Селма Лагерлёф, Гарри Мартинсон, Пар Лагерквист, Эйвинд Ҷонсон ва Томаш Транстрёмерро дорад. Мусиқӣ, рақс ва театр низ дар Шветсия шаклҳои муҳими фарҳангӣ мебошанд. Кишвар инчунин бо эстетикаи тарроҳии муосир ва минималистии худ маъруф аст, ки аксар вақт дар мебел, меъморӣ ва мӯд намоиш дода мешавад.

Ҷанбаҳои асосии фарҳанг ва муносибатҳои дипломатии Шветсия анъанаи деринаи бетарафӣ дар умури байналмилалӣ дорад ва аз соли 1814 инҷониб дар ҷанг иштирок накардааст. Шветсия сиёсати ба блокҳо ҳамроҳ нашуданро нигоҳ медорад ва узви НАТО нест.

Кишвар ҷонибдори ҳамкориҳои бисёрҷониба аст ва бо Созмони Милали Муттаҳид, Иттиҳоди Аврупо ва дигар созмонҳои байналмилалӣ ҷиҳати мусоидат ба сулҳ, ҳуқуқи инсон ва рушди устувор ҳамкории зич дорад.

Шветсия яке аз донорҳои асосии кӯмакҳо барои рушд аст, ки инкишофи иқтисодии ҷаҳонӣ ва паст кардани сатҳи камбизоатиро пеш барад. Агентии Шветсия оид ба Ҳамкориҳои Байналмилалии Рушд (Сида) ба кишварҳои рӯ ба тараққӣ дар соҳаҳои монанди маориф, тандурустӣ ва инфрасохтор кӯмак мерасонад. Шветсия бо аксари кишварҳои ҷаҳон равобити дипломатӣ дорад ва узви чанд созмони байналмилалӣ, аз ҷумла Созмони Милали Муттаҳид, Иттиҳоди Аврупо ва Созмони Ҷаҳонии Тиҷорат мебошад. Шветсия инчунин бо Иёлоти Муттаҳида равобити дуҷонибаи қавӣ дорад, ки бар арзишҳои муштарак ва уҳдадорӣ ба демократия ва ҳуқуқи инсон асос ёфтааст.

Шветсия бо навовариҳои худ машҳур аст ва дорои қувваи кории баландихтисос мебошад. Кишвар ба соҳаи маориф, тадқиқот ва рушд маблағгузории зиёд сарф кардааст ва дар он як қатор донишгоҳҳо ва муассисаҳои тадқиқотии машҳури ҷаҳонӣ ҷойгир аст.

Дар маҷмӯъ, Шветсия дорои иқтисоди устувор ва шукуфон буда, сатҳи баланди зиндагӣ ва таваҷҷуҳи қавӣ ба устуворӣ ва масъулияти иҷтимоӣ дорад.

Шветсия ва Тоҷикистон равобити дипломатӣ доранд, ҳарчанд сатҳи ҳамкориҳои онҳо нисбатан маҳдуд аст. Ду кишвар дар соли 1992, пас аз ба даст овардани истиқлолияти Тоҷикистон равобити дипломатӣ барқарор карданд. Шветсия дар Душанбе, пойтахти Тоҷикистон ва Тоҷикистон дар Стокҳолм, пойтахти Шветсия намояндагии дипломатӣ доранд. Тиҷорати дуҷониба миёни Шветсия ва Тоҷикистон нисбатан муътадил буда, маҳсулоти асосии содиротӣ аз Шветсия мошинсозӣ, нақлиёт ва дорусозӣ ва воридоти аслии Тоҷикистонро нассоҷӣ ва дӯзандагӣ ташкил медиҳад. Баъзе ташаббусҳо барои пешбурди ҳамкориҳои иқтисодӣ ва сармоягузорӣ миёни ду кишвар, бахусус дар бахшҳои истихроҷи маъдан, гидроэнергетика ва кишоварзӣ сурат гирифтаанд.

Шветсия ба Тоҷикистон асосан дар соҳаҳои маориф, тандурустӣ ва рушди деҳот кӯмак кардааст. Агентии Шветсия оид ба Ҳамкории Байналмилалии Рушд (Сида) лоиҳаҳоро барои беҳбуди соҳаи маориф ва тандурустӣ, пешбурди ҳуқуқи башар ва таҳкими созмонҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ дар Тоҷикистон дастгирӣ кардааст.

Хулоса, Шветсия як кишвари муосир ва мутараққӣ буда, ба амнияти иҷтимоӣ ва баробарии гендерӣ уҳдадории қавӣ дорад. Кишвар дорои мероси ғании фарҳангӣ буда, бо муҳаббат ба табиат машҳур аст. Бо иқтисодиёти қавӣ ва уҳдадориҳои навоварӣ, Шветсия дар бисёр соҳаҳо пешсаф ва як макони маъмул барои сайёҳон аз тамоми ҷаҳон мебошад.

Гулҳаё Мадимарова,

ходими пешбари  илмии

шуъбаи Аврупо ва Амрико