THE FUTURE OF POLITICAL ISLAM
Graham E. Fuller
Dedication
I dedicate this book with my love to my wife Prue,
who has shared so many years
with me in the Muslim world,
raising our children Samantha, Melissa and Luke there,
partaking in Muslim culture and life
in the company of our many Muslim friends.
May the Muslim world find its way.
Ояндаи исломи сиёсӣ
Граҳам Е.Фуллер
Эҳдо кардан
Ман ин китобро ба муҳаббати худ ҳамсарам Прю, ки бо ман солҳои зиёд дар ҷаҳони ислом буд ва фарзандонамон Саманта, Мелисса ва Люкро тарбия медод ва дар маҳфилҳои фарҳангии мусулмонон ва дар сафи дӯстони сершумори мусулмонамон ҳамроҳам иштирок мекард, мебахшам.
Бигзор олами мусалмонон роҳи худро ёбанд.
CONTENTS
Мундариҷа
|
Dedication
|
|
Preface
|
|
Introduction
|
|
1.
|
The Anguish of Islamic History
|
|
2.
|
The Uses of Political Islam: Islamism in Action
|
|
3.
|
Islamist Polarities
|
|
4.
|
Islamism and Global Geopolitics
|
|
5.
|
Islam and Terrorism
|
|
6.
|
Islamism in Power: Iran, Sudan, and Afghanistan
|
|
7.
|
Islamism in Politics
|
|
8.
|
Islamism and the West
|
|
9.
|
The Impact of Global Forces on Political Islam
|
|
10.
|
The Future of Political Islam:
|
|
|
Its Dilemmas and Options
|
|
Notes
|
|
|
Index
|
|
Эҳдо кардан (Бахшидан)
Сарсухан
Муқаддима
- Изтироб (ғиромат) дар таърихи ислом
- Истифодаи исломи сиёсӣ: исломгароӣ дар амал
- Қутбҳои исломӣ
- Исломгароӣ ва геополитикаи ҷаҳонӣ
- Ислом ва терроризм
- Исломгароӣ дар қудрат: Эрон, Судон ва Афғонистон
- Исломгароӣ дар сиёсат
- Исломгароӣ ва Ғарб
- Таъсири нерӯҳои ҷаҳонӣ ба исломи сиёсӣ
- Ояндаи исломи сиёсӣ:
Шарҳҳо
Индекс
PREFACE
Сарсухан
THIS BOOK IS the product of long years of living in the Muslim world, watching and thinking about the phenomenon of political Islam. I have been influenced by countless people and writings over the years, a great deal of them entirely assimilated to the point where the original sources are no longer within recall.
ИН КИТОБ маҳсули зиндагии солҳои тӯлонӣ дар ҷаҳони ислом аст, ки падидаҳои исломи сиёсиро мушоҳида ва андеша кардаам. Дар тӯли ин солҳо ба ман мардумон ва меҳнати бешумори онхо таъсир карданд, ки қисми зиёди онҳо комилан аз худ карда ва дигар сарманбаъҳоро ба хотир овардан намешавад.
I have taken the liberty not to attach a bibliography since there are so many books that have profoundly influenced my thinking over the years that I would not know where to begin listing them or how to limit the size of that list.
Ман ҷуръат кардам, то библиография хамроҳ накунам, зеро китобҳое ҳастанд, ки дар тӯли солҳо ба тафаккури ман таъсири амиқ расонидаанд ва ман намедонистам онро аз куҷо сар кунам ва чӣ гуна андозаи номгуйи онро маҳдуд кунам.
Researching and writing the book has been an intellectual odyssey as well, since my views have been under constant evolution as they shift and take on new refinements and as the multiple aspects of political Islam continue to reveal themselves in more complex ways. Indeed, on a topic as complex as the place of political Islam in world politics, my thinking continues to evolve, but the book has to be completed, even though my own views will continue to evolve even after its publication.
Таҳқиқ ва навиштани китоб низ як одиссаи (ҳикояи) зеҳнӣ буд, зеро нигоҳи ман доимо тағийр мешуд (таҳаввул) ва ислоҳҳои нав ба ҷанбаҳои гуногуни исломи сиёсӣ худро ба таври мураккаб зоҳир мекунанд. Воқеан, ин мавзӯъ, ки ҳамчун ҷойгоҳи исломи сиёсӣ дар сиёсати ҷаҳонӣ мураккаб аст, тафаккури ман низ доимо таҳаввул меёбад, аммо китоб бояд ба анҷом расонида шавад, ҳарчанд дидгоҳҳи шахсии ман пас аз интишори он низ инкишоф меёфт.
I cannot begin to list all the people to whom I owe thanks and inspiration in granting me one or more interviews or for sharing their ideas, thoughts, and correctives with me over many years—a large number of whom I count as good friends as well.
Ман наметавонам ҳамаи он шахсонро номбар кунам, то ин ки миннатдорӣ ва рухбаландиамро, ки як ё якчанд мусоҳиба ва фикру ақидаҳо изҳор намуда ва солҳои тулонӣ корамро таҳрир намуданд баён кунам, ки шумораи зиёди онҳоро низ дӯстони бисёр хубам мешуморам.
A partial list would include Imaduddin Ahmad, Qazi Hussain Ahmad, Mumtaz Ahmad, Akbar Ahmed, Fouad Ajami, Taha Jabir al-Alwani, Jon Anderson, Munawar Anees, Ali Aslan, Nik Aziz, Peter Bechtold, Akif Beki, Jonah Blank, Ali Bulac, Dick Bulliet, Francois Burgat, Rusen Cakir, Cengiz Candar, Louis Cantori, Ray Close, Juan Cole, Richard Dekmejian, Charles Dunbar, Michael Collins Dunn, Abdel Malik Eagle, Abdelwahhab al-Efendi, Dale Eickel- man, John Entelis, John Esposito, Muhammad Fadlallah, Mamoun Fandy, Sa’d al- Faqih, Anisa Abd el-Fattah, Rend Rahim Francke, Greg Gause, Ashraf Ghani, Rashid al-Ghannushi, Nilufer Gole, Fethullah Gulen, Fred Halliday, Mohamed Elhachmi Hamdi, Michael Hudson, Shirin Hunter, Rifaat Hussein, Hassan Ibrahim, Paul Jabber, Mansoor al-Jamri, Tarik Jan, George Joffe, Nadeem Kazmi, Musa Keilani, Geoff Kemp, Nat Kern, Muqtedar Khan, Yusif al-Khoei, Rami Khouri, Judith Kipper, Fehmi Koru, Martin Kramer, Charles Kurzman, Laith Kubba, Ian Lesser, Remy Leveau, Serif Mardin, Salam al-Mariati, Phebe Marr, Hisham Milhem, Roy Mottahedeh, Chandra Muzaffar, Basheer Nafi, Ghanim Najjar, Emile Nakhle, Vali Nasr, Farish Noor, Dick Norton, Daniel Pipes, Yusif al- Qaradawi, Amien Rais, Ahmed Rashid, Bernard Reich, Alan Richards, Glenn Robinson, Eric Rouleau, Olivier Roy, Muwaffaq al-Rubaie, Barney Rubin, Bill Rugh, Hazem Saghieh, Jillian Schwedler, Saeed Shehabi, Tony Sullivan, Shibley Telhami, Hasan al-Turabi, Azzam Tamimi, Bassam Tibi, John Voll, Abdurrahman Wahid, Jenny White, Enders Wimbush, Robin Wright, Judy Yaphe, Hakan Yavuz, Ahmad Yusef, Imtiyaz Yusif, William Zartman, and Jim Zogby.
Ба рӯйхат қисман ворид мешаванд: Имадуддин Аҳмад, Қозӣ Ҳусейн Аҳмад, Мумтаз Аҳмад, Акбар Аҳмад, Фуад Аҷамӣ, Таҳа Ҷобир ал-Алвонӣ, Ҷон Андерсон, Мунавар Анис, Алӣ Аслан, Ник Азиз, Питер Бехтолд, Акиф Бекӣ, Ҷона Бланк, Алӣ Булак, Дик Буллиет, Франсуа Бургат, Русен Чакир, Ҷенгиз Кандар, Луис Кантори, Рэй Клоуз, Хуан Коул, Ричард Декмегиан, Чарлз Данбар, Майкл Коллинз Данн, Абдель Малик Игл, Абдулваҳҳоб ал-Эфенди, Дейл Эйкелман, Ҷон Энтелис, Ҷон Эспозито, Муҳаммад Фадлаллоҳ, Мамун Фанди, Саъд ал-Фақеҳ, Аниса Абдулфатҳат, Ренд Раҳим Франке, Грег Гауз, Ашраф Ғанӣ, Рашид ал-Ганнушӣ, Нилуфер Гол, Фатҳуллоҳ Гулен, Фред Ҳаллидэй, Муҳаммад Элҳачми Ҳамдӣ, Майкл Ҳудсон, Ширин Хантер, Рифъат Ҳусейн, Ҳасан Иброҳим, Пол Ҷаббер, Мансур ал-Ҷамрӣ, Тарик Ян, Ҷорҷ Ҷофф, Надим Казмӣ, Мӯсо Кейлани, Геофф Кемп, Нат Керн, Муқтедар Хон, Юсуф ал-Хоей, Рами Хури, Ҷудит Киппер, Феҳми Кору, Мартин Крамер, Чарлз Курзман, Лайт Кубба, Ян Лессер, Реми Лево, Сериф Мардин, Салам ал-Мариати, Фебе Ма rr, Хишам Милҳем, Рой Моттахеде, Чандра Музаффар, Башир Нафӣ, Ғаним Наҷҷар, Эмил Нахле, Вали Наср, Фариш Нур, Дик Нортон, Даниэл Пайпс, Юсуф ал-Қародави, Амиен Раис, Аҳмад Рашид, Бернард Рейх, Алан Ричардс, Глен Робинсон, Эрик Руло, Оливйе Рой, Муваффақ ал-Рубай, Барни Рубин, Билл Руг, Ҳазем Сағие, Ҷилиан Шведлер, Саид Шаҳабӣ, Тони Салливан, Шиблей Телҳамӣ, Ҳасан ат-Туробӣ, Аъзам Тамимӣ, Бассам Тиби, Ҷон Волл, Абдурраҳмон Воҳид , Ҷенни Вайт, Эндерс Уимбуш, Робин Райт, Ҷуди Яфе, Ҳакан Явуз, Аҳмад Юсуф, Имтиёз Юсиф, Уилям Зартман ва Ҷим Зогби.
There are many others whose names, through failing memory, I have inadvertently neglected to mention and who I hope will forgive me; their intellectual contributions have been important. Sadly, after the book has gone to the publisher I know I will think of many more names which I would like to have included.
Бисёр шахсони дигар ҳастанд, ки номҳояшонро бинобар бад будани хотираам тасодуфан фаромӯш кардаам ва умедворам онҳо маро мебахшанд; чун саҳми маънавии онҳо муҳим буд. Мутаассифона, пас аз оне ки китоб ба нашркунанда мерасад, фикр мекунам боз бисёр номҳо бахотирам меоянд, чун мехостам онҳоро низ дохил кунам.
The views in the book are, of course, strictly my own and should not be automatically attributed to any of the above individuals.
Дидгоҳ дар ин китоб албатта, танҳо ба ман тааллуқ дорад ва набояд ба таври бевосита ба ҳеҷ кадоме аз шахсони дар боло зикр гардида мансуб дониста шавад.
I would especially like to thank the following individuals who have helped me directly in taking the time to comment thoughtfully on the manuscript: Daniel Brumberg, Ibrahim Karawan, Mark Katz, Laith Kubba, Tamara Sonn, and my editor David Pervin.
Махсусан мехоҳам, ба шахсони зерин миннатдории худро баён кунам, ки бевосита вақти худро дареғ надошта, дастнависи зеринро мулохизакорона тавзеҳ намуданд: Даниэл Брумберг, Иброҳим Караван, Марк Кац, Лайт Кубба, Тамара Сонн ва муҳаррири ман Дэвид Первин.
Above all I must recognize the generous grant from the Smith Richardson Foundation without which it would have been impossible to write this book.
Пеш аз ҳама, мехостам сахми гранти Бунёди Смит Ричардсонро ёдовар шавам, чун бидуни онҳо навиштани ин китоб ғайриимкон буд.
INTRODUCTION
Муқаддима
WHAT IS POLITICAL ISLAM? How does it act in the world? What challenges does it pose to the world, and what challenges does it face? And finally, where is it headed? These are the fundamental questions addressed in this book.
ИСЛОМИ СИЁСӢ ЧИСТ? Он дар ҷаҳон чӣ гуна амал мекунад? Он барои ҷаҳон чӣ гуна мушкилотро пеш меорад ва бо кадом мушкилот рӯ ба рӯ мешавад? Ва ниҳоят, он ба куҷо равона шудааст? Инҳо саволҳои асосие мебошанд, ки дар ин китоб оварда шудаанд.
These questions became a whole lot less academic with the 11 September 2001 attack on the World Trade Center and the Pentagon, which suddenly brought Middle East politics home to Americans with a vengeance. What is in many ways a struggle within the Middle East had burst out of its confines to affect everyone. The East and the West are now just beginning a long process of sorting out the repercussions that touch upon the nature of entrenched and ineffective Middle Eastern regimes, their Islamist oppositions, Western hostility, and the presence of terrorist groups feeding off all these problems.
Ин савол бештар ё камтар аз 11 - уми сентябри соли 2001 бо ҳамла намудан ба Маркази Ҷаҳонии Тиҷорат ва Пентагон ба миён омад, ки ногаҳон сиёсати Ховари Миёна ба амрикоиҳо интиқом овард. Он чи аз бисёр ҷиҳатҳо вуҷуд дорад, муборизае дар Ховари Миёна аз сарҳадҳои худ берун омада, то ҳамаро таҳти таъсир қарор диҳад. Шарқ ва Ғарб айни ҳол дар раванди тӯлонии ҳал намудани оқибати вокунишҳо мебошад, ки ба пурзур кардани режимҳои бесамари Ховари Миёна, мухолифатҳои исломгароёнаи онҳо, хусумати Ғарбӣ ва ҳузур доштани гурӯҳҳои террористӣ, ки ҳамаи ин мушкилотро мепарварад тааллуқ дорад.
Yet, even as the West demonstrates a new and heightened attention to Islam, a basic ongoing, long-term struggle for the soul of Islam within the Muslim world is also intensifying under the new pressures. Political Islam is growing, expanding, evolving, and diversifying. And it will be an inevitable if not a dominating feature of politics in the Muslim world for quite some time to come. Islamic terrorism itself may represent only a thin wedge of the overall Islamic political spectrum, but it has the power to set the broader agenda between “Islam and the West” as Usama bin Ladin and the resultant American War Against Terrorism have demonstrated.
Бо вуҷуди ин, ҳатто дар Ғарб таваҷҷӯҳи нави худро ба ислом нишон медиҳанд, асоси вазъи мавҷуд, муборизаи доимӣ ва дарозмуддат барои руҳи Ислом дар ҷаҳони мусалмонон, ки инчунин зери фишори нав мебошад шиддат меёбад. Исломи сиёсӣ афзоиш, ривоҷ, рушд меёбад ва гуногуншакл мешавад. Ва ин ногузир аст, агар хусусияти бартаридоштаи сиёсат дар ҷаҳони исломӣ аз нав барқарор нашавад. Худи терроризми исломӣ метавонад ҳатто як фишанги нозуки спектри исломи сиёсии умумиро ифода кунад, аммо вай қудрат дорад доираи васеи масъалаҳои байни "Ислом ва Ғарб" –ро муайян намояд, чунон ки Усома бин Лодин ва ҷанги Амрико алайҳи терроризмро нишон дод.
Here we must immediately define terms. Islam is a religion. Use of this word applies, properly speaking, only to the religion itself. We cannot accurately say that “Islam is on the march” or that “Islam is anti-Western”; it is rather the practice and activities of Muslims that can be so described. Most of the time we are talking about how Muslims choose to understand what Islam says about a great variety of issues on the practical level.
Инҷо мо бояд фавран мафҳумҳоро муайян кунем. Ислом дин аст. Истифодаи ин калима, ба таври қатъӣ, танҳо ба худи дин дахл дорад. Мо дақиқ гуфта наметавонем, ки "Ислом дар раҳпаймоӣ аст" ё "Ислом зидди Ғарб аст"; аниктараш ин амалия ва фаъолияти мусулмонон аст, ки он ба тариқи зайл тавсиф карда мешавад. Бештари вақт мо дар бораи он сӯҳбат мекунем, ки чӣ гуна мусалмонон мефаҳмиданд, ки ислом чи мегуяд ва дар бораи масъалаҳои мухталиф дар сатҳи амалӣ чиро дар назар дорад.
I use the terms political Islam or Islamism synonymously and extensively throughout the book. Readers should be warned that I define these terms perhaps more broadly than some other analysts do, reflecting the reality of the phenomenon. In my view an Islamist is one who believes that Islam as a body of faith has something important to say about how politics and society should be ordered in the contemporary Muslim World and who seeks to implement this idea in some fashion. The term “political Islam” should be neutral in character, neither pejorative nor judgmental in itself; only upon further definition of the specific views, means, and goals of an Islamist movement in each case can we be critical of the process. I prefer this definition because it is broad enough to capture the full spectrum of Islamist expression that runs the gamut from radical to moderate, violent to peaceful, democratic to authoritarian, traditionalist to modernist.
Ман дар тамоми китоб мафҳумҳои исломи сиёсӣ ё исломгароиро ҳаммаъно ва васеъ истифода мекунам. Хонандагон бояд огоҳ карда шаванд, ки ман ин истилоҳҳоро ба маънои васеъ аз баъзе таҳлилгарони дигар, ки инъикоси воқеияти ин падидаро мефаҳманд муайян мекунам. Аз назари ман як исломгаро касест, ки бовар дорад ислом ба унвони як маҷмуаи имон дар мавриди чи гунагии назм бахшидан ба сиёсат ва ҷомеа дар ҷаҳони исломи муосир мебошад ва кумаку талош мекунад, то ба навъе ин идеаро амалӣ кунад. Мафҳуми «исломи сиёсӣ» бояд аз ҷиҳати хусусият (характер) табиӣ бошад, дар худ на хусусияти тафсирӣ ва на ҳукмӣ дошта бошад; танҳо пас аз муайян кардани нуқтаи назар, маъноҳо ва ҳадафҳои мушаххаси ҳаракати исломгароёне, ки дар ҳар ҳолате қарор доранд метавонем ин равандро интиқод кунем. Ман ин таърифро афзалтар медонам, зеро он маҷмуи назарҳои (спектри) густурдаи исломгароёнро, ки аз радикал то мӯътадил, аз хушунат то ба сулҳ, аз демократӣ то авторитарӣ (истибдодӣ), аз суннатгароӣ то модернизмро фаро мегирад.
I also employ the term Islamic fundamentalism, but only to refer to those Islamists who follow a literal and narrow reading of the Qur’an and the traditions of the Prophet, who believe they have a monopoly on the sole correct understanding of Islam and demonstrate intolerance toward those who differ. Many fundamentalists will insist on the absolute primacy of applying all Islamic laws as the sole touchstone of Islamic legitimacy. Fundamentalism is not the same as traditionalism at all; it can be radical in its departure from the status quo of traditional Islamic understanding and in fact seeks to implement change through a “back to basics” approach. All fundamentalists are Islamists, but not all Islamists are fundamentalist by any means, since Islamism includes those who interpret political Islam in a more modern or liberal sense as well.
Ман инчунин истилоҳи фундаментализми исломиро истифода мебарам, аммо танҳо нисбати он исломгароёне, ки хониши маҳдуди Қуръон ва суннатҳои Паёмбарро пайравӣ мекунанд ва ба ин роҳ фаҳмиши дурусти исломро маҳдуд (монополия) менамоянд ва нисбат ба касоне, ки фаҳмиши дигар доранд, таҳаммулнопазирианд. Бисёр фундаменталистон бартарияти мутлақи татбиқи ҳамаи қоидаҳои исломиро ҳамчун меъёри ягонаи қонунияти ислом пофишорӣ менамоянд. Фундаментализм дар маҷмӯъ суннатгароӣ нест; ин амр метавонад дар хуруҷ аз вазъияти мавҷуди дарки исломи суннатӣ радикал бошад ва дар воқеъ мехоҳад тавссути усули “бозгашт ба асл” таҳаввулро амалӣ кунад. Ҳамаи фундаменталистон исломгаро ҳастанд ва на ба ҳама ваҷҳ ҳамаи исломгароён фундаменталист мебошанд, зеро исломизм касонеро дар бар мегирад, ки исломи сиёсиро ба маънои бештар муосир ва озод тафсир мекунанд.
Тарҷумонон: Ниёзӣ Ё. Б.
Юсуфӣ Ф.Ш.
