(Дар ҳошияи Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 16.12.2025)

        Паёми ҳамасолаи Пешвои миллат, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳатарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олӣ ҳамчун ҳуҷҷати муҳим ва барномавии сиёсати дохилӣ ва хориҷии кишвар буда, самтҳои асосии рушди давлатдорӣ ва муносибатҳои байналмилалиро муайян менамояд. Паёми навбатии Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, ки 16 декабри соли 2025 ироа гардид, дар баробари вазъи мураккаби ҷаҳонӣ, шиддат гирифтани рақобатҳои геосиёсӣ ва геоиқтисодӣ, ки ба хатари мавҷи нави “ҷанги сард” рӯ ба рӯ аст, ба масъалаҳои иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва амниятӣ, ба сиёсати хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон таваҷҷуҳи хос зоҳир намуд.

        Дар чунин шароити мураккаби геосиёсии ҷаҳони муосир, шиддатёбии буҳронҳои минтақавӣ, таҳдидҳои нави амниятӣ, тағйирёбии мувозинати қудратҳо ва афзоиши рақобати байналмилалӣ, сиёсати хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун сиёсати сулҳҷӯёна, мутавозин ва бисёрсамта арзёбӣ мегардад. Паёми Пешвои миллат бори дигар ин равишро тасдиқ намуда, ҷойгоҳ ва нақши Тоҷикистонро дар низоми муносибатҳои байналмилалӣ равшан нишон дод.

        Бояд таъкид намуд, ки сиёсати хориҷии кишвар бар пояи принсипҳои эҳтироми соҳибихтиёрии давлатҳо, дахолат накардан ба корҳои дохилии кишварҳо, ҳамзистии осоишта, ҳалли мусолиматомези баҳсҳо ва манфиатҳои миллӣ бунёд ёфтааст. Ин принсипҳо тайи солҳои истиқлолият ҳамчун меҳвари асосии фаъолияти дипломатии Тоҷикистон хизмат намуда, ба таҳкими мавқеи байналмилалии Тоҷикистон мусоидат намуд.

        Сиёсати хориҷии Тоҷикистон дорои хусусияти бисёрсамта буда, ҳамкориҳои мутавозинро бо кишварҳои ҳамсояи минтақа, қудратҳои ҷаҳонӣ ва созмонҳои байналмилалӣ дар бар мегирад. Дар Паёми соли 2025 бори дигар ба ин нукта ишоракарда шуд, ки Тоҷикистон сиёсати “дарҳои боз”-ро идома дода бо ҳамаи шарикони худ дар асоси эҳтироми мутақобила ва манфиати тарафайн ҳамкорӣ менамояд.

        Инчунин ёдовар шудан ба маврид аст, ки масъалаи таҳкими ҳамкориҳо бо кишварҳои Осиёи Марказӣ ҳамчун авлавияти сиёсати хориҷӣ таъкид гардид. Тоҷикистон рушди муносибатҳои дӯстона ва ҳамкории ҳамаҷонибаро бо ҳамсояҳо Ӯзбекистон, Қирғизистон муҳим арзёбӣ намуда, онҳоро омили муҳими таъмини субот, амният ва рушди устувори минтақа медонад. Дар Паёми Пешвои миллат оид ба рӯйдоди муҳимми таърихӣ иброз доштанд, ки “ҳалли пурраи масъалаҳои сарҳадии тайи беш аз сад соли охир ҳалношудаи байни ду давлат - Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Қирғизистон бо имзои шартнома дар бораи муайян кардани хатти сарҳади давлатӣ мебошад. Ҳамчунин, шартнома миёни Ҷумҳурии Тоҷикистон, Ҷумҳурии Қирғизистон ва Ҷумҳурии Ӯзбекистон дар бораи нуқтаи пайвастшавии сарҳади давлатии се кишвар ва Эъломияи Хуҷанд доир ба дӯстии абадӣ аз ҷониби сарони давлатҳо ба имзо расид, ки барои рушди минтақа ва идомаи ҳамкориҳои судманд заминаи мустаҳками ҳуқуқиро фароҳам месозанд”.

       Яке аз ҷанбаҳои калидии Паёми Пешвои миллат инъикоси фаъолнокии кишвар дар арсаи байналмилалӣ мебошад. Тоҷикистон тайи солҳои охир ҳамчун кишвари ташаббускор дар масъалаҳои глобалӣ, бахусус дар соҳаи об ва иқлим, эътирофи васеъ пайдо намудааст. Пешвои миллат дар Паёми худ нақши Тоҷикистонро дар пешбурди ташаббусҳои байналмилалӣ оид ба об, аз ҷумла баргузории ҳамоишҳои сатҳи баланд дар доираи Созмони Милали Муттаҳид, таъкид намуданд. Ин ташаббусҳо Тоҷикистонро ба яке аз пешсафон дар баррасии масъалаҳои рушди устувор, амнияти экологӣ ва тағйирёбии иқлим дар ҷаҳон табдил додаанд.

        Инчунин масъалаҳои истифодаи оқилонаи захираҳои об, таъмини амнияти марзҳо, рушди инфрасохтори нақлиётӣ ва тиҷорати байниминтақавӣ дар маркази таваҷҷуҳ қарор дошт. Инчунин таъкид гардид, ки зимни татбиқи Консепсияи сиёсати хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон, фаъолиятҳои байналмилалиро бо мақсади тавсеаи равобити сиёсӣ ва ҳамкориҳои гуногунҷанба бо кишварҳои мухталифи ҷаҳон, бар пояи усулҳои эътимод, эҳтироми манфиатҳои ҳамдигар ва сиёсати «дарҳои кушода», минбаъд низ идома хоҳем дод.

       Дар робита бо иқдомҳои байналмилалӣ, эълони соли 2027 ҳамчун «Соли байналмилалии маърифати ҳуқуқӣ» ва инчунин бо пешниҳоди Тоҷикистон тадбирҳои СММ дар соли 2025 «Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо» ва солҳои 2025 – 2034 «Даҳсолаи илмҳои криосфера» барои Тоҷикистон метавонад як фурсати хуб бошад, то давлат бештар дар ҷалби таваҷҷуҳ ва рушд дар ин бахшҳо фаъол бошад.

       Ҳамкории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо СММ ва дигар ниҳодҳои байналмилалӣ дар Паёми соли 2025 ҳамчун унсури муҳими сиёсати хориҷӣ арзёбӣ гардид. Тоҷикистон, на танҳо дар сиёсати дохилӣ, балки дар равобити хориҷӣ низ устувор ва самарабахш буда, СММ ва дигар ташкилотҳои байналмилалӣ ҳамчун як майдони муҳими ҳамкорӣ бо ҷаҳон мебошад.

       Ҳамин тариқ, Паёми навбатии Пешвои миллат, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳатарам Эмомалӣ Раҳмон боз як ҳуҷҷати таърихсоз ва муҳим буда, барои боз ҳам равнақ ва рушди тамоми самтҳои иқтисодӣ ва иҷтимоии кишвар роҳнамо мебошад.

Одинаев Абдуҳалим

ходими пешбари илмии Шуъбаи Шарқи Миёна ва Наздики

Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои

Осиё ва Аврупои АМИТ