АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН

ИНСТИТУТИ ОМӮЗИШИ МАСЪАЛАҲОИ ДАВЛАТҲОИ ОСИЁ ВА АВРУПО

Саёҳии кайҳонӣ: пуфакҳои "арзон" ба зудӣ дар осмон

Муаллиф: ИОМДОА

Расм

Тубҳо ва ё пуфакҳои стратосферӣ нисбат ба мушакҳо арзонтаранд, ба зудӣ як варианти дигари тиҷоратӣ барои дӯстдорони ситораҳои сарватманд хоҳанд шуд. Нархи чиптаҳои сафари ширкатҳои нави амрикоиву фаронсавӣ World View 50 ҳазор доллар хоҳад буд.
Дар соли 2021 инсоният  нахустин сайёҳони худро ба кайҳон фиристод. Аз тобистони соли ҷорӣ ба шарофати се нақшаи аз ҷониби ширкатҳои хусусии фаронсавию амрикоӣ - Virgin Galactic, Blue Origin ва SpaceX ташкилшуда дар маҷмӯъ 12 нафар ба мушак савор шуданд, то аз замин дур шаванд. Миллиардерҳо барои сарфа кардани сарвати худ чипта хариданд; боқимонда (муаллим, наҷотёфтаи саратон, кайҳоннаварди нафақахӯри NASA...) бо меҳрубонӣ даъват карда шуданд. Бе ҳадафи илмӣ, ба истиснои якчанд таҷрибаҳо дар бозии кайҳоннавардони воқеӣ, ин хушбахтҳо вақти кофӣ доштанд, то қудрати азими парвоз ва бевазнии ҳаяҷонбахшро барои лаззати худ эҳсос кунанд.
Ин таҷриба дар замин аст. Аллакай рӯзи 5 октябр ду сайёҳи нави кайҳонии Русия барои наворбардории филм ба Истгоҳи байналмилалии кайҳонӣ ҳамроҳ шуданд. Соли оянда, ширкати фаронсавии SpaceX як гурӯҳи навкоронро бо қувваи сифр барои наворбардорӣ дар кайҳон мефиристад. Саёҳат аз ҷониби ширкати америкои - Axiom Space тарҳрезӣ шудааст, стартап панҷ сол пеш оғоз шуд... Соҳибкорон хато намекунанд: як бахши тамоми иқтисодиёт бояд дар атрофи саёҳии кайҳонӣ бунёд карда шавад. Ва на танҳо дар ракетаҳо.
Аввалин сафарҳо дар соли 2024 сурат хоҳанд гирифт. Пуфакҳои стратосферӣ барои парвоз арзонтаранд, ба зудӣ як варианти дигари тиҷоратӣ барои дӯстдорони ситораҳои сарватманд хоҳанд шуд. Рӯзи 4 октябр ширкати нави амрикоии - World View лоиҳаи худро муаррифӣ кард: капсулаи футуристӣ, ки қодир ба интиқоли ҳашт мусофир аст, ки тавассути пуфаки азим бардошта мешавад ва ба баландии на камтар аз 30 000 метр мерасад. Барои убур кардани сарҳади расман муқарраршудаи 100 километрии кайҳон кифоя нест, балки кофӣ барои ҳайрат мондани каҷравии Замин ва торикии бефосилае, ки онро иҳота кардааст. Парвоз аз шаш то ҳашт соат давом мекунад.
"Бо эҷод кардани таҷрибаи дастрастари сайёҳӣ, мо умедворем, ки ба қадри имкон дидани сайёраи моро дар баландиҳои бесобиқа пешкаш кунем", - фахр мекунад директори стартап Райан Ҳартман, ки ният дорад аввалин пуфакҳои худро дар соли 2024 бо нархи $50,000 (тақрибан 43,000 евро)... ба парвоз расонад.  
Лоиҳаи сайёҳии тӯби стратосферӣ тақрибан даҳ сол дар ҷаҳон пешбарӣ карда мешавад. Илова ба нархи нисбатан дастрас, сайёҳон инчунин дастрасии ҷисмонии сафарашон ба стратосфераро ситоиш мекунанд: болоравии сусти пуфак (дар ҳар як самт ду соат) нисбат ба парвози мушак хеле арзонтар аст ва аз ин рӯ, капсула сайёҳони калонсолу солимро қабул карда метавонад.
Ва барои он ки комилан бефоида ба назар нарасад, стартап инчунин пешниҳод мекунад, ки асбобҳои илмиро барои ҳар як миссия барои лоиҳаҳои тадқиқотӣ оид ба иқлим, офтоб, астрономия ҷойгир кунанд. Азбаски стратосфераҳо нисбат ба мушакҳо камтар маълуманд, аммо яке аз беҳтарин асбобҳо боқӣ мемонанд. Васеъ истифода бурда мешавад, омӯзиши ходисаҳои атмосфера ва фазой дастрас мегардад, оддӣ ва зуд оғоз мегардад, бе муҳаррик ё сӯзишворӣ ва онҳо ҳатто аз ҷиҳати экологӣ тоза мебошанд.
 
Баҳриддинзода Парвизи Муҳаммадҷон
ходими хурди Шуъбаи Аврупо ва Амрикои
 

БОЗГАШТ